ကၽြန္ေတာ္သိသေလာက္ Leadership ေလးမ်ိဳးရိွပါတယ္။ Leader Type သဘာ၀ေလးေတြကိုေယဘူယ်ေဖာ္ျပထားတာပါ။
ကၽြႏ္ေတာ္ကိုသိလို႕လား ကူးတာလားလို႕ေမးရင္ သိသေလာက္ကို ကူျပီးတင္တာလို႕ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ မသိေသးတဲ့သူေတြကို
သိေစခ်င္လို႕ပါ။ ေနာက္ျပီး Leadership တစ္ခုခ်င္းစီရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးကိုသိေစခ်င္လို႕ပါ။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ သင့္ေလွ်ာ္သလို ဘာသာျပန္
ထားပါတယ္။
ပထမ Leadership ကေတာ့
Autocratic Leadership (ဗဟိုဦးစီးစနစ္)
ဒီစနစ္က ေတာ့ အမည္တိုင္းပဲ လုပ္ပိုင္ခြင့္ မွန္သမွ်ကို တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲက ခ်ဴပ္ကုိင္ထားေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ ထိုစနစ္ႏွင့္
ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အဖြဲ႕အစည္းသည္ အာဏာရွင္စနစ္ ဟုလည္းေခၚသည္။ အၾကြင္းမဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရထားျပီး ဆံုးျဖတ္ခြင့္မွန္သမွ်ကိုု
တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲကပင္ ရယူထားသည္စနစ္ျဖစ္သည္။ ထိုစနစ္ကို ယခုအခါ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံမ်ားက်င့္သံုးျပီး တစ္ဦးပိုင္ ကုမၼဏီမ်ားတြင္
ေတြ႕ႏိုင္သည္။
Democratic Leadership or Participative Leadership (အမ်ားပုိင္စနစ္)
ဒီစနစ္သည္ အမ်ားက ဦးေဆာင္ေသာစနစ္ျဖစ္သည္။ ကန္႕သက္ခ်က္အတြင္းက Leadership ျဖစ္သည္။ ေခါင္းေဆာင္သည္ Final Decision
Maker အျဖစ္တာ၀န္ယူရသည္။ ထိုစနစ္တြင္ ငယ္သားမ်ားသည္ ေခါင္းေဆာင္၏ အရည္အခ်င္းအား ေမးခြန္းထုတ္ပုိင္ခြင့္ကိုပင္ ရယူထားသည္။
ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခြင့္သည္ အမ်ားက ဆံုးျဖတ္ေပးမႈေပၚတြင္မူတည္သည္။ အမ်ားအက်ိဳး လုပ္ငန္းအက်ိဳးကုိ မသယ္ပိုးေပးနိုင္သူသည္
ေနာက္တစ္ခါ ေခါင္းေဆာင္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ရႈံုး ႏႈိမ့္ ေတာ့ေလသည္။ ထိုစနစ္အား လက္ရွိက်င့္သံုးေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ား လုပ္ငန္းမ်ား အမ်ားဆံုးေတြ႕
ရသည္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကားလိုေနရာမ်ိဳးတြင္ အမ်ားဆံုး ေတြ႕ရပါသည္။
Bureaucratic Leadership (ဗ်ဴရိုကေရစီစနစ္)
ဗ်ဴရိုကေရစီစနစ္သည္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီမ်ား က်င့္သံုးခဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေမြဆက္ခံခဲ့ရေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ ယႏၱယား ပံုစံအတိုင္း
အဆင့္ဆင့္ ျဖတ္သန္းသြားလာရေသာအဆင့္ကုိဆိုလိုသည္။ ေအာက္ေျခကတင္ျပသည္ မွန္သမွ်ကို အထက္သို႕ တိုက္ရိုက္မေရာက္ပါ။ အဆင့္ဆင့္
ျဖတ္သန္းသြားရ၏။ ထို႕ေၾကာင့္ ေအာက္ေျခကလူ၏တင္ျပခ်က္သည္ အလယ္ကလူ မၾကိဳက္ပါက အထက္သို႕ မေရာက္ေတာ့ေပ။ တနည္းအားျဖင့္
ေျပာရလွ်င္ အထက္ဖားေအာက္ဖိ စနစ္ျဖစ္သည္။ ထိုစနစ္အား ကိုလိုနီ လြပ္ေျမာက္ခါစ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။
Laissez-faire Leadership (ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ေပၚေပါက္လာေသာစနစ္)
Laissez-faire Leadership သည္ ေခာတ္စနစ္ ၏ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ အၾကပ္အတည္းကာလတြင္သာ
ေပၚေပါက္လာေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ ထိုေခါင္းေဆာင္ သည္ အခက္အခဲၾကားမွ ႏိုင္ငံကုိကယ္တင္ရန္ ကုမၼဏီကိုကယ္တင္ရန္ ေပၚေပါက္လာ
ေလ့ရွိသည္။
Advantage
Autocratic Leadership -- ေခါင္းေဆာင္သည္ သမာသမတ္က်ျပီး အရည္အခ်င္းႏွင့္ ျပည့္စံုလွ်င္ ေနခ်င္းညခ်င္းေအာင္ျမင္ေသာစနစ္ ျဖစ္သည္။
Democratic Leadership -- ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းအား ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ ျပိး တစ္သက္မွတ္ထဲလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ကန္႕သတ္ထားသည္။
Bureaucratic Leadership -- အဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္းရေသာေၾကာင့္ အမွားအယြင္းနည္းပါးျပီး ခုိင္မာေသာစနစ္ျဖစ္လာသည္။
Laissez-faire Leadership -- အၾကတ္အတည္းကို ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။
Disadvantage
Autocratic Leadership -- အာဏာရွင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ မေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ လက္ခံရံုမွလြဲျပီးဘာမွလုပ္၍မရပါ။
Democratic Leadership -- ေနာက္လိုက္မ်ား အသိဥာဏ္နည္းပါက ေခါင္းေဆာင္ပါ ဒုကၡေရာက္ရသည္။
Bureaucratic Leadership -- အဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္းရေသာေၾကာင့္ ကိုယ္ႏွင့္မတည့္သူပါလာလွ်င္ ေခ်ာက္တြန္းႏိုင္သည္။
Laissez-faire Leadership -- အၾကတ္အတည္းကို ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ေသာ စနစ္ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ခိုင္မာသည့္ ဖြ႕ဲစည္းပံုမရွိေခ်။
အဘယ္အရာမဆို ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးဒြန္တြဲေနသည္မွာသဘာ၀ပင္ျဖစ္သည္။ ထုိအရာမ်ားအား ေထာက္ရူျခင္းအားျဖင့္ မည္မွ်ပင္မႈေကာင္း
သည္ ျဖစ္ပါေစ ဦးေဆာင္သည့္ လူမေကာင္းလွ်င္ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါ။
ဒီ Post သည္ ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္ခဲ့ရေသာ Four Type of Leadership ကုိဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖ္စသည္။ ကၽြန္ေတာ္သိသေလာက္
ျဖည့္စြက္ထားပါသည္။ မႈရင္ အာေဘာ္မဟုတ္ပါ။ ဖတ္တဲ့သူ အဆင္မေျပလွ်င္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္၏ ညံ့ျဖင့္မႈသာျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ေကာင္းမြန္ေသာ စနစ္ ႏွင့္ လူအားေရြးခ်ယ္ႏိုင္ပါေစ
skip to main |
skip to sidebar
Wednesday, July 21, 2010
Wednesday, May 12, 2010
ကၽြန္ေတာ္တို႕လူမႈအဖြဲအစည္းမွာ
" မင္း...စာသြားက်က္ ဒီလအဆင့္တစ္မရင္ မင္းအရိုက္ခံရမယ္
ၾကားလား" ဆိုတဲ့ စကားကို ငယ္ငယ္ထဲကေနျပီး ျမန္မာေက်ာင္းသားေလးေတြ
ရင္ႏွီးခဲ့မယ္ထင္တယ္။ အဆင့္တစ္ရရင္ ဘာလုပ္ရမွာလဲ လို႕ေမးပိုင္ခြင့္မရွိတဲ့
ဘ၀ေတြ ကိုယ္စီးတဲ့ျမင္း အထီးမွန္းမသိ အမမွန္းမသိတဲ့ ဘ၀ေတြကို
ကိုယ္တိုင္ေကာ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာေကာ ေတြ႕ဖူးၾကံဳဖူးေနၾကမွာေပါ့။
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာလူေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမွာ အေၾကာက္တရားေတြ
အရမ္းကိုလြမ္းမိုးေနပါသည္။ အေဖ အဆင့္တစ္ရရင္ ဘာလုပ္လို႕ရမလလို႕ ေမးတာ
ခံေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူအားထုတ္တဲ့ရလဒ္ကို ကေလးတစ္ေယာက္ကသိခ်င္ရံုပါ။
အဲဒါကို မင္းငါ့ကိုအာခံတာလား ခံေျပာတာလား ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ကို ဘာလို႕
ထည့္ခ်င္ရတာလဲ။ အဆင့္ ၁ ရရင္ သားအသိပညာေတြတက္တာေပါ့လို႕ ေျပာျပရင္
အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ကုန္မွာမို႕လို႕လဲ။ အဆင့္တစ္မရရင္ ဘယ္လိုဒဏ္ေပးမယ္ေတာ့
ရွိျပီး အဆင့္တစ္ရရင္ ဘယ္လိုဆုခ်မလဲဆိုတာ ဘာလို႕မပါရတာတံုး။
ကေလးက ၁၀ တန္းေလာက္ေ၇ာက္လာရင္ ရွိေသးတယ္။ ဆ၇ာ၀န္ျဖစ္ရမယ္
အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္ရမယ္ေပါ့။ အဲဒါကိုေျပာရင္ ေကာင္းေစခ်င္လို႕ဆိုတဲ့ စကားနဲ႕
ဖံုးအုပ္တက္ပါတယ္။ မိဘေမတၱာကိုကၽြန္ေတ္ာ အၾကြမ္းမဲ့ယံုပါတယ္။ ခုလည္းေစာ္ကားေနတာ
မဟုတ္ပါဘူး။ ခ်စ္ပံုခ်စ္နည္းမွားေနလို႕ေျပာျပတာပါ။ ဆရာခ်စ္ဦးညိဳကေျပာဖူးတယ္။
"မိဘေတြကိုယ္သားသမီးကို ဆရာ၀န္ျဖစ္ေစခ်င္တာလား အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္ေစခ်င္တာလား
ဒါမွမဟုတ္ ဆရာ၀န္ မိဘ အင္ဂ်င္နီယာမိဘျဖစ္ေစခ်င္တာလား။" မိဘေတြေသေသခ်ာခ်ာ
စဥ္းစားဖုိ႕လိုျပီ။ သားသမီးဆိုတာ မိမိကိုယ္က ပဲ့ထြကလာတဲ့ အဂၤါ မဟုတ္ပါ။ မိမိအဂၤါေတြ
ကိုေတာင္ မိမိ ထိန္းခ်ဴပ္နိုင္လို႕လား။ ထုိင္ေနတာၾကာရင္ နာလာတယ္ မနာပါနဲ႕လို႕
တားလို႕ရလို႕လား။ အဲဒါမဟုတ္ပဲနဲ႕သားသမီးကို ဘာလို႕ ထိန္းခ်ဴပ္ခ်င္ရတာလည္း။
စကၤာပူက ပညာရွင္ေတြကေျပာဖူးတယ္။ အာရွဟာ ဘာလို႕ အေနာက္နိုင္ငံေတြရဲ႕
Technology ေတြေနာက္ကိုလိုက္ေနရလဲဆိုျပီးေလ။ အဲဒီအေျဖကဘာလဲဆိုေတာ့ အာရွရဲ႕
လူေနမႈစနစ္ေၾကာင့္တဲ့။ အေၾကာက္တရားဖုန္းလြမ္းေနတဲ့စနစ္ေၾကာင့္ပါ။ အဲဒီအတြက္
ထိုးထြင္းစဥ္းစားဥဏ္ကို ေလွ်ာ့နည္းေစတယ္ေလ။ လြပ္လက္ပြင့္လင္းတဲ့ ေတြးေခၚစဥ္းစားမႈကို
ပိတ္ပင္တယ္။ လူၾကီးေျပာတာမွန္ရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ လူငယ္ေတြရဲ႕ ေတြးေခၚခ်င္စိတ္ေတြ
ကို ဆံုးရံုးေစတယ္။
လူ တစ္ေယာက္ တိုးတက္ဖို႕အတြက္ C သံုးလံုးရွိရမယ္တဲ့။ Critical thinking, Creative,
self Control တဲ့။ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုေပၚကို ၾကည့္ျပီး Critical နည္းက်က် ေတြးေခၚတက္ရမယ္။
ေတြးေခၚလို႕ရလာတဲ့ Result ကိုဘယ္လိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ္ Creative ရွိရမယ္။
အဲဒီေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ လမ္းစဥ္ကို သြားဖို႕ အတြက္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ Control ထိန္းခ်ဴပ္နိုင္ရမယ္။
ကၽြႏ္ေတာ္တို႕ မွာ မိဘကေျပာတာအမွန္လို႕ရိုက္သြင္း ခံလိုက္ရတဲ့အတြက္ ငယ္ငယ္ထဲက
Critical thinking ကို ထိန္းခ်ဴပ္ခံလိုက္ရတယ္။ Critical thinking မရွိတဲ့အတြက္ Creative အးနည္းတယ္။
ကိစၥတစ္ခုကို သဘာ၀က်က် ရႈမျမင္နုိင္သူဆီက ဘယ္လို Creation မ်ိုးထြက္လာမွာမို႕လို႕လဲ။
မိဘေျပာတာအမွန္ ဆိုတဲ့အတြက္ ကိုယ္ကိုိကိုယ္အားကိုးခ်င္စိတ္ နည္းသြားျပီျဖစ္တဲ့အတြက္ self Control
လဲမရွိေတာ့ဘူး။
ျမန္မာလူေဘာင္ရဲ႕ အေၾကာက္တရား စနစ္ကိုပယ္ပစ္မွသာ ျမန္မာလူေဘာင္
အဖြဲ႕အစည္းတိုးတက္နိင္မယ္။ အဲဒီလို အေၾကာက္တရား ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနသူေတြကိုလည္း
တြန္းလွန္နိုင္ရမယ္။
ၾကားလား" ဆိုတဲ့ စကားကို ငယ္ငယ္ထဲကေနျပီး ျမန္မာေက်ာင္းသားေလးေတြ
ရင္ႏွီးခဲ့မယ္ထင္တယ္။ အဆင့္တစ္ရရင္ ဘာလုပ္ရမွာလဲ လို႕ေမးပိုင္ခြင့္မရွိတဲ့
ဘ၀ေတြ ကိုယ္စီးတဲ့ျမင္း အထီးမွန္းမသိ အမမွန္းမသိတဲ့ ဘ၀ေတြကို
ကိုယ္တိုင္ေကာ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာေကာ ေတြ႕ဖူးၾကံဳဖူးေနၾကမွာေပါ့။
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာလူေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမွာ အေၾကာက္တရားေတြ
အရမ္းကိုလြမ္းမိုးေနပါသည္။ အေဖ အဆင့္တစ္ရရင္ ဘာလုပ္လို႕ရမလလို႕ ေမးတာ
ခံေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူအားထုတ္တဲ့ရလဒ္ကို ကေလးတစ္ေယာက္ကသိခ်င္ရံုပါ။
အဲဒါကို မင္းငါ့ကိုအာခံတာလား ခံေျပာတာလား ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ကို ဘာလို႕
ထည့္ခ်င္ရတာလဲ။ အဆင့္ ၁ ရရင္ သားအသိပညာေတြတက္တာေပါ့လို႕ ေျပာျပရင္
အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ကုန္မွာမို႕လို႕လဲ။ အဆင့္တစ္မရရင္ ဘယ္လိုဒဏ္ေပးမယ္ေတာ့
ရွိျပီး အဆင့္တစ္ရရင္ ဘယ္လိုဆုခ်မလဲဆိုတာ ဘာလို႕မပါရတာတံုး။
ကေလးက ၁၀ တန္းေလာက္ေ၇ာက္လာရင္ ရွိေသးတယ္။ ဆ၇ာ၀န္ျဖစ္ရမယ္
အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္ရမယ္ေပါ့။ အဲဒါကိုေျပာရင္ ေကာင္းေစခ်င္လို႕ဆိုတဲ့ စကားနဲ႕
ဖံုးအုပ္တက္ပါတယ္။ မိဘေမတၱာကိုကၽြန္ေတ္ာ အၾကြမ္းမဲ့ယံုပါတယ္။ ခုလည္းေစာ္ကားေနတာ
မဟုတ္ပါဘူး။ ခ်စ္ပံုခ်စ္နည္းမွားေနလို႕ေျပာျပတာပါ။ ဆရာခ်စ္ဦးညိဳကေျပာဖူးတယ္။
"မိဘေတြကိုယ္သားသမီးကို ဆရာ၀န္ျဖစ္ေစခ်င္တာလား အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္ေစခ်င္တာလား
ဒါမွမဟုတ္ ဆရာ၀န္ မိဘ အင္ဂ်င္နီယာမိဘျဖစ္ေစခ်င္တာလား။" မိဘေတြေသေသခ်ာခ်ာ
စဥ္းစားဖုိ႕လိုျပီ။ သားသမီးဆိုတာ မိမိကိုယ္က ပဲ့ထြကလာတဲ့ အဂၤါ မဟုတ္ပါ။ မိမိအဂၤါေတြ
ကိုေတာင္ မိမိ ထိန္းခ်ဴပ္နိုင္လို႕လား။ ထုိင္ေနတာၾကာရင္ နာလာတယ္ မနာပါနဲ႕လို႕
တားလို႕ရလို႕လား။ အဲဒါမဟုတ္ပဲနဲ႕သားသမီးကို ဘာလို႕ ထိန္းခ်ဴပ္ခ်င္ရတာလည္း။
စကၤာပူက ပညာရွင္ေတြကေျပာဖူးတယ္။ အာရွဟာ ဘာလို႕ အေနာက္နိုင္ငံေတြရဲ႕
Technology ေတြေနာက္ကိုလိုက္ေနရလဲဆိုျပီးေလ။ အဲဒီအေျဖကဘာလဲဆိုေတာ့ အာရွရဲ႕
လူေနမႈစနစ္ေၾကာင့္တဲ့။ အေၾကာက္တရားဖုန္းလြမ္းေနတဲ့စနစ္ေၾကာင့္ပါ။ အဲဒီအတြက္
ထိုးထြင္းစဥ္းစားဥဏ္ကို ေလွ်ာ့နည္းေစတယ္ေလ။ လြပ္လက္ပြင့္လင္းတဲ့ ေတြးေခၚစဥ္းစားမႈကို
ပိတ္ပင္တယ္။ လူၾကီးေျပာတာမွန္ရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ လူငယ္ေတြရဲ႕ ေတြးေခၚခ်င္စိတ္ေတြ
ကို ဆံုးရံုးေစတယ္။
လူ တစ္ေယာက္ တိုးတက္ဖို႕အတြက္ C သံုးလံုးရွိရမယ္တဲ့။ Critical thinking, Creative,
self Control တဲ့။ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုေပၚကို ၾကည့္ျပီး Critical နည္းက်က် ေတြးေခၚတက္ရမယ္။
ေတြးေခၚလို႕ရလာတဲ့ Result ကိုဘယ္လိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ္ Creative ရွိရမယ္။
အဲဒီေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ လမ္းစဥ္ကို သြားဖို႕ အတြက္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ Control ထိန္းခ်ဴပ္နိုင္ရမယ္။
ကၽြႏ္ေတာ္တို႕ မွာ မိဘကေျပာတာအမွန္လို႕ရိုက္သြင္း ခံလိုက္ရတဲ့အတြက္ ငယ္ငယ္ထဲက
Critical thinking ကို ထိန္းခ်ဴပ္ခံလိုက္ရတယ္။ Critical thinking မရွိတဲ့အတြက္ Creative အးနည္းတယ္။
ကိစၥတစ္ခုကို သဘာ၀က်က် ရႈမျမင္နုိင္သူဆီက ဘယ္လို Creation မ်ိုးထြက္လာမွာမို႕လို႕လဲ။
မိဘေျပာတာအမွန္ ဆိုတဲ့အတြက္ ကိုယ္ကိုိကိုယ္အားကိုးခ်င္စိတ္ နည္းသြားျပီျဖစ္တဲ့အတြက္ self Control
လဲမရွိေတာ့ဘူး။
ျမန္မာလူေဘာင္ရဲ႕ အေၾကာက္တရား စနစ္ကိုပယ္ပစ္မွသာ ျမန္မာလူေဘာင္
အဖြဲ႕အစည္းတိုးတက္နိင္မယ္။ အဲဒီလို အေၾကာက္တရား ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနသူေတြကိုလည္း
တြန္းလွန္နိုင္ရမယ္။
Saturday, May 8, 2010
NGO ႏွင့္ INGO မ်က္ႏွာဖံုးေအာက္မွာ
ကၽြန္ေတာ္ကို သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က လာေျပာတယ္။ ငါ NGO မွာအလုပ္ရတယ္တဲ့။
၀မ္းသာအာရနဲ႕ေပါ့။ NGO မွာအလုပ္ရတာကို ေပ်ာ္ေနတဲ့သူ ၀မ္းသာေနတဲ့သူ ဂုဏ္ယူေနတဲ့သူ
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရွိသလဲ ဆိုတာကိုျပန္ေတြးၾကည့္မိတယ္။
တကယ္ေတာ့ NGO ဆိုတာအမည္ခံသေတာင္းစားပါပဲ။ သူတို႕က သူေတာင္းစားကို
ေခါင္းပံုျဖတ္တဲ့သူမ်ိုးေတြ။ NGO ဆိုျပီးလာလုပ္ေနတဲ့ သူေတြကို ၾကည့္ပါ။ သူတို႕ႏိုင္ငံမွာ တိုက္ခန္း
က်ဥ္းက်ဥ္းေလးကို ေနရတဲ့ သူမ်ိုးေတြ။ တခ်ို႕ဆိုအလုပ္အကိုင္မရွိသူေတြ။ အဲဒီိလုိလူေတြက
ဒီႏိုင္ငံမွာ အင္းယားလိုလူကံုထံေတြေနတဲ့ေနရာမွာ တစ္လကို ေဒၚလာ ၂၀၀၀ တန္ေတြ ငွား
ကားေကာင္းစားေတြကို ကယ္ဆယ္ေရးအမည္ခံ ၀ယ္ယူသံုးစြဲ လစာၾကီးၾကီးေတြယူ
ျပီးေတာ့ Office Staff ေလာက္အရည္အခ်င္းရွိသူေတြကို တစ္လ ေဒၚလာ ၂၀၀ ေလာက္ေပး။
တစ္ကယ္ေတာ့ဒီေငြေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာက အလူရွင္ေတြက ေပးတဲ့ေငြေတြမဟုတ္ဘူးလား။
တစ္ခ်ိဳ႕ဆို တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ေငြေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ အကုန္အက်ခံျပီး အပန္းျဖည္
ခရီးဆုိျပီး သြားတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ေပၚတင္ပဲ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္တယ္တဲ့။ တစ္ကယ္ေတာ့
ဒီေငြေတြဟာဒုကၡသည္ေတြကို မွိခိုျပီး ေမ်ာက္ျပဆန္ေတာင္း ဆင္ျဖဴေတာ္မွီ ၾကံစုပ္လို႕ရလာတဲ့
ေငြေတြမဟုတ္ဘူးလား။ အဲဒီလို NGO ေတြနဲ႕ ေ၀စားမွ်စားလုပ္ေနတဲ့ ၀န္ထမ္းအမည့္ခံေတြက ဂုဏ္ယူၾကတယ္။
တကယ္ေတာ့ အဲဒီသူေတြဟာ သူမ်ားေတြ စားလုိ႕က်န္တဲ့ အရိုး ေပၚက အသားေတြကို စားရလို႕
ေက်နပ္ေနသူေတြပါ။ တကယ္စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ လိုအပ္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ အကူအညီေငြေၾကးေတြ
ဘယ္ေလာက္မ်ားရလဲလို႕။ ရလာတဲ့ေငြကို သူတို႕ အလြဲသံုးစားလုပ္တာနဲ႕ တကဲ့ေရာက္တဲ့ေငြေၾကး
အစစ္အမွန္ဟာ ၄၀% ေလာက္ပဲရွိပါတယ္။ ေနာက္ျပီး NGO ေတြရွိလို႕ ဒုကၡသည္ဘယ္ေလာက္မ်ား
အစဥ္ေျပလို႕လဲ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သူေတာင္းစားေတြပဲျဖစ္က်န္ခဲ့တာမဟုတ္လား။ တကယ္အကူအညီ
လိုေနတဲ့ နယ္စပ္ကဒုကၡသည္ေတြ ရြာလံုးကၽြတ္သတ္ခံရတဲ့သူေတြ စစ္အစိုးရရဲ႕ လူအခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္
ခံရျပီး ျပားျပား ၀ပ္ေနတဲ့ နယ္စပ္က ဒုကၡသည္ေတြ ကိုဘာမ်ားကူညီႏိုင္လုိ႕လဲ။
လူျမင္ေကာင္းရံု နံမည္ၾကီး ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို(နာဂစ္လိုေနရာမ်ိဳး) ေတြကို လွဴျပျပီး
ေနာက္တစ္ေခါ အလွဴခံလို႕ေကာင္းရံု လုပ္ရပ္ကလြဲျပိး ဘာမ်ားလုပ္ႏိုင္လို႕လဲ။ နယ္စပ္မွာ ရြာလံုးကၽြတ္
ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့သူေတြ ရြာကလြဲ ျပီးဘယ္မွမသြားတက္လို႕ ေသာင္းက်န္းသူ နအဖ တုိ႕ကႏွိပ္စက္သမွ်ေတြ
ကိုခံေနရတဲ့သူေတြကို ဘာမ်ားလုပ္ေပးႏိုင္လို႕လဲ။နယ္စပ္မွာတင္မဟုတ္ပါဘူး ရန္ကုန္မွာလည္း ဒုကၡေရာက္
ေနသူေတြအမ်ားၾကီးပါ။ ဘာအျပစ္မွမရွိပဲ အင္းစိန္ေထာင္မွာ လူအခြင့္အရးခ်ိဳးေဖာက္ျပီး ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြ
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ လုိေနတဲ့သူေတြကို ဘာအကူအညီေပးႏိုင္လို႕လဲ။ ေပးရင္လဲ နအဖမ်က္နာညိဳျပီး
ျပည္ေတာ္ျပန္ရမွာစိုးလို႕ ေရရွည္မစားရမွာေၾကာက္ျပီး လွစ္လွဴရွဴေနၾကသည္။
တစ္ခ်ိဳ႕က ဘာသာေရးကို ခုတံုးလုပ္ျပီး NGO လုပ္ေနၾကတယ္။ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ေတြက
အမ်ားဆံုးပါ။ ဘယ္လိုပဲလုပ္လုပ္ အဲဒီ NGO ေစတနာ၀န္ထမ္းဆိုသူေတြကို အပိုအခြင့္အေရးေတြမယူပဲ
ရသင့္ရထိုက္တဲ့ လစာကိုယူျပီး အခုလုိလုပ္ႏိုင္မလားလုိ႕ေျပာရင္ NGO ၁၀၀ မွာ ၉၉ ေယာက္ေလာက္
ကအလုပ္ထြက္ပါလိမ့္မယ္။NGO ေတြကို မေကာင္းျမင္လို႕ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ NGO မွာအလုပ္လုပ္ျပီး ကိုယ္လူမ်ိဳးအျခင္းျခင္း
နိမ့္ခ်ျပီးျမင္ေနရတာေတြကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္လြန္းလို႕ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ NGO က၀န္ထမ္းေတြဟာ ခ်ေပးတဲ့ေငြေတြကို
အလြဲသံုးစားလုပ္ပစ္ျပီး ေငြပိုတင္တာေတြဟာ ဒုကၡသည္ေတြကို ေစာ္ကားတာပါပဲ။
ကၽြန္ေတာ္တို႕နိုင္ငံမွာ NGO ေတြေၾကာင့္ ဘယ္ေလာက္မ်ားတိုးတက္သြားသလဲ။ ဘယ္ေလာက္မ်ား
ဒုကၡသည္ေတြအဆင္ေျပသြားလဲ။ လူမႈအဆင့္အတန္းနိမ့္က်ေနတာ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေနတာေတြ
ကိုဘယ္ေလာက္မ်ား ျမင့္တင္ေပးႏိုင္လို႕လဲ။ အဲဒီအေျခခံ အဆင့္ေတြကုိ မျမင့္တင္ပဲ ေဆးမွီးတိုနဲ႕ ကုဖုိ႕ၾကိဳးစားေန
တာဟာဘယ္ေလာက္မ်ားထိေရာက္မွာလဲ။ ႏိုင္ငံျခားကေငြေတြကို လိမ္ယူတာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကိုယ္လူမ်ိဳး ဘယ္ေလာက္
သိကာၡက်လဲဆိုတာထည့္မစဥ္းစားပဲ လက္တေလာေငြေလးမ်ိဳးမ်ိဳးျမတ္ျမတ္ရတာေလာက္နဲ႕ ေက်နပ္ေနတဲ့ သူေတြကို
သိေအာင္ေျပာျပတာပါ။ တကယ္အစစ္အမွန္ NGO ေတြလဲရွိသလို NGO အမည္ခံသူေတာင္းစားေတြလဲအမ်ားသား။
အစစ္နဲ႕အတုမွာ အတုကမ်ားေနသလိုပါပဲ။ NGO ေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာဖံုးေအာက္က မ်က္ႏွာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါေစ။
(မွတ္ခ်က္ ဒီအာေဘာ္မွာ စာေရးသူ၏အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။ လြပ္လပ္စြာကြဲလြဲခြင့္ရွိပါသည္။ ဒီစာမွာ ေရးသမွ်
အေၾကာင္းအရာ ေတြစာေရးသူတာ၀န္ယူပါသသည္။)
၀မ္းသာအာရနဲ႕ေပါ့။ NGO မွာအလုပ္ရတာကို ေပ်ာ္ေနတဲ့သူ ၀မ္းသာေနတဲ့သူ ဂုဏ္ယူေနတဲ့သူ
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရွိသလဲ ဆိုတာကိုျပန္ေတြးၾကည့္မိတယ္။
တကယ္ေတာ့ NGO ဆိုတာအမည္ခံသေတာင္းစားပါပဲ။ သူတို႕က သူေတာင္းစားကို
ေခါင္းပံုျဖတ္တဲ့သူမ်ိုးေတြ။ NGO ဆိုျပီးလာလုပ္ေနတဲ့ သူေတြကို ၾကည့္ပါ။ သူတို႕ႏိုင္ငံမွာ တိုက္ခန္း
က်ဥ္းက်ဥ္းေလးကို ေနရတဲ့ သူမ်ိုးေတြ။ တခ်ို႕ဆိုအလုပ္အကိုင္မရွိသူေတြ။ အဲဒီိလုိလူေတြက
ဒီႏိုင္ငံမွာ အင္းယားလိုလူကံုထံေတြေနတဲ့ေနရာမွာ တစ္လကို ေဒၚလာ ၂၀၀၀ တန္ေတြ ငွား
ကားေကာင္းစားေတြကို ကယ္ဆယ္ေရးအမည္ခံ ၀ယ္ယူသံုးစြဲ လစာၾကီးၾကီးေတြယူ
ျပီးေတာ့ Office Staff ေလာက္အရည္အခ်င္းရွိသူေတြကို တစ္လ ေဒၚလာ ၂၀၀ ေလာက္ေပး။
တစ္ကယ္ေတာ့ဒီေငြေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာက အလူရွင္ေတြက ေပးတဲ့ေငြေတြမဟုတ္ဘူးလား။
တစ္ခ်ိဳ႕ဆို တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ေငြေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ အကုန္အက်ခံျပီး အပန္းျဖည္
ခရီးဆုိျပီး သြားတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ေပၚတင္ပဲ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္တယ္တဲ့။ တစ္ကယ္ေတာ့
ဒီေငြေတြဟာဒုကၡသည္ေတြကို မွိခိုျပီး ေမ်ာက္ျပဆန္ေတာင္း ဆင္ျဖဴေတာ္မွီ ၾကံစုပ္လို႕ရလာတဲ့
ေငြေတြမဟုတ္ဘူးလား။ အဲဒီလို NGO ေတြနဲ႕ ေ၀စားမွ်စားလုပ္ေနတဲ့ ၀န္ထမ္းအမည့္ခံေတြက ဂုဏ္ယူၾကတယ္။
တကယ္ေတာ့ အဲဒီသူေတြဟာ သူမ်ားေတြ စားလုိ႕က်န္တဲ့ အရိုး ေပၚက အသားေတြကို စားရလို႕
ေက်နပ္ေနသူေတြပါ။ တကယ္စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ လိုအပ္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ အကူအညီေငြေၾကးေတြ
ဘယ္ေလာက္မ်ားရလဲလို႕။ ရလာတဲ့ေငြကို သူတို႕ အလြဲသံုးစားလုပ္တာနဲ႕ တကဲ့ေရာက္တဲ့ေငြေၾကး
အစစ္အမွန္ဟာ ၄၀% ေလာက္ပဲရွိပါတယ္။ ေနာက္ျပီး NGO ေတြရွိလို႕ ဒုကၡသည္ဘယ္ေလာက္မ်ား
အစဥ္ေျပလို႕လဲ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သူေတာင္းစားေတြပဲျဖစ္က်န္ခဲ့တာမဟုတ္လား။ တကယ္အကူအညီ
လိုေနတဲ့ နယ္စပ္ကဒုကၡသည္ေတြ ရြာလံုးကၽြတ္သတ္ခံရတဲ့သူေတြ စစ္အစိုးရရဲ႕ လူအခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္
ခံရျပီး ျပားျပား ၀ပ္ေနတဲ့ နယ္စပ္က ဒုကၡသည္ေတြ ကိုဘာမ်ားကူညီႏိုင္လုိ႕လဲ။
လူျမင္ေကာင္းရံု နံမည္ၾကီး ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို(နာဂစ္လိုေနရာမ်ိဳး) ေတြကို လွဴျပျပီး
ေနာက္တစ္ေခါ အလွဴခံလို႕ေကာင္းရံု လုပ္ရပ္ကလြဲျပိး ဘာမ်ားလုပ္ႏိုင္လို႕လဲ။ နယ္စပ္မွာ ရြာလံုးကၽြတ္
ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့သူေတြ ရြာကလြဲ ျပီးဘယ္မွမသြားတက္လို႕ ေသာင္းက်န္းသူ နအဖ တုိ႕ကႏွိပ္စက္သမွ်ေတြ
ကိုခံေနရတဲ့သူေတြကို ဘာမ်ားလုပ္ေပးႏိုင္လို႕လဲ။နယ္စပ္မွာတင္မဟုတ္ပါဘူး ရန္ကုန္မွာလည္း ဒုကၡေရာက္
ေနသူေတြအမ်ားၾကီးပါ။ ဘာအျပစ္မွမရွိပဲ အင္းစိန္ေထာင္မွာ လူအခြင့္အရးခ်ိဳးေဖာက္ျပီး ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြ
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ လုိေနတဲ့သူေတြကို ဘာအကူအညီေပးႏိုင္လို႕လဲ။ ေပးရင္လဲ နအဖမ်က္နာညိဳျပီး
ျပည္ေတာ္ျပန္ရမွာစိုးလို႕ ေရရွည္မစားရမွာေၾကာက္ျပီး လွစ္လွဴရွဴေနၾကသည္။
တစ္ခ်ိဳ႕က ဘာသာေရးကို ခုတံုးလုပ္ျပီး NGO လုပ္ေနၾကတယ္။ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ေတြက
အမ်ားဆံုးပါ။ ဘယ္လိုပဲလုပ္လုပ္ အဲဒီ NGO ေစတနာ၀န္ထမ္းဆိုသူေတြကို အပိုအခြင့္အေရးေတြမယူပဲ
ရသင့္ရထိုက္တဲ့ လစာကိုယူျပီး အခုလုိလုပ္ႏိုင္မလားလုိ႕ေျပာရင္ NGO ၁၀၀ မွာ ၉၉ ေယာက္ေလာက္
ကအလုပ္ထြက္ပါလိမ့္မယ္။NGO ေတြကို မေကာင္းျမင္လို႕ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ NGO မွာအလုပ္လုပ္ျပီး ကိုယ္လူမ်ိဳးအျခင္းျခင္း
နိမ့္ခ်ျပီးျမင္ေနရတာေတြကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္လြန္းလို႕ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ NGO က၀န္ထမ္းေတြဟာ ခ်ေပးတဲ့ေငြေတြကို
အလြဲသံုးစားလုပ္ပစ္ျပီး ေငြပိုတင္တာေတြဟာ ဒုကၡသည္ေတြကို ေစာ္ကားတာပါပဲ။
ကၽြန္ေတာ္တို႕နိုင္ငံမွာ NGO ေတြေၾကာင့္ ဘယ္ေလာက္မ်ားတိုးတက္သြားသလဲ။ ဘယ္ေလာက္မ်ား
ဒုကၡသည္ေတြအဆင္ေျပသြားလဲ။ လူမႈအဆင့္အတန္းနိမ့္က်ေနတာ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေနတာေတြ
ကိုဘယ္ေလာက္မ်ား ျမင့္တင္ေပးႏိုင္လို႕လဲ။ အဲဒီအေျခခံ အဆင့္ေတြကုိ မျမင့္တင္ပဲ ေဆးမွီးတိုနဲ႕ ကုဖုိ႕ၾကိဳးစားေန
တာဟာဘယ္ေလာက္မ်ားထိေရာက္မွာလဲ။ ႏိုင္ငံျခားကေငြေတြကို လိမ္ယူတာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကိုယ္လူမ်ိဳး ဘယ္ေလာက္
သိကာၡက်လဲဆိုတာထည့္မစဥ္းစားပဲ လက္တေလာေငြေလးမ်ိဳးမ်ိဳးျမတ္ျမတ္ရတာေလာက္နဲ႕ ေက်နပ္ေနတဲ့ သူေတြကို
သိေအာင္ေျပာျပတာပါ။ တကယ္အစစ္အမွန္ NGO ေတြလဲရွိသလို NGO အမည္ခံသူေတာင္းစားေတြလဲအမ်ားသား။
အစစ္နဲ႕အတုမွာ အတုကမ်ားေနသလိုပါပဲ။ NGO ေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာဖံုးေအာက္က မ်က္ႏွာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါေစ။
(မွတ္ခ်က္ ဒီအာေဘာ္မွာ စာေရးသူ၏အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။ လြပ္လပ္စြာကြဲလြဲခြင့္ရွိပါသည္။ ဒီစာမွာ ေရးသမွ်
အေၾကာင္းအရာ ေတြစာေရးသူတာ၀န္ယူပါသသည္။)